De fabriek van klootzakken – Chris Kraus

In een Beiers ziekenhuis aan het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw vertelt een bejaarde man zijn levensverhaal aan een jongeman die hij ‘hippie’ noemt.

Het blijkt een reis door de twintigste eeuw aan de hand van een man met een buitengewone lotsbestemming en toont hoe dun de grens is tussen goed en kwaad.

De bejaarde man is Koja Solm, oorspronkelijk afkomstig uit Letland. In de hoofdstad Riga groeit hij – samen met zijn broer Hub en hun adoptiezus Ev – op tijdens de onrustige jaren na de Russische revolutie van 1917.

Koja wil – evenals zijn vader – kunstenaar worden, maar als de nazi’s jaren later ook de Baltische staten bezetten, verandert er van alles voor de broers. Het duurt niet lang voordat ze zich beiden aansluiten bij de SS.

Na de oorlog wisselen ze even makkelijk van loyaliteit en treden toe tot de geheime dienst van de jonge Bondsrepubliek West-Duitsland en worden hun levens een steeds groter web van leugens.

Het verhaal is een even uitbundig als tragisch schilderij vol passie, bloed en tranen en voert van Riga tot Tel Aviv via Auschwitz en Parijs. De personages zijn complex en niet vreselijk sympathiek, maar de onderlinge relatie is zonder meer boeiend.

Ondanks de indrukwekkende omvang – ruim 800 pagina’s – is Kraus erin geslaagd om een onderhoudende en vlot geschreven roman te produceren die zowel historisch als psychologisch gelaagd is.

Een indrukwekkend werk over het verval van het ene en de opkomst van een ander tijdperk, de uiterst opportunistische houding van de mens in het bijzonder en alles wat daartussen zit.