Mussolini – Hans Woller

De fascist Benito Mussolini regeerde Italië met harde hand, schakelde talloze tegenstanders uit en liep als ‘kleine’ dictator aan de hand van Hitler door de Tweede Wereldoorlog. Oh ja, tijdens zijn regime reden in de treinen op tijd in het verder chaotische Italië.

Dit zijn beweringen die de meeste mensen wel kennen over hem, maar verder is er veel onbekend over deze man die opgroeide in een socialistisch gezin in Noord-Italië en na de Mars op Rome in 1922 de macht greep met zijn facistische partij.

Op binnenlands gebied heersde Mussolini met keiharde hand en maakte korte metten met iedere tegenstander; vooral socialisten en communisten moesten het hierbij ontgelden. Hij misbruikte een ideologie en voorzag het van een moorddadige laag.

Zijn hang naar grandeur en verlangen naar het evenaren van de expantionistische successen van het Romeinse Rijk stortte Italië in een aantal zinloze oorlogen die het povere leger weinig succes en nog minder ontzag opleverden. Zijn vrijages met nazi-Duitsland waren volstrekt opportunistisch en leverde Hitler vrijwel niets op. Vanaf 1942 werd hij zelfs (half-)openlijk beschouwd als een ‘blok aan het been’ van de nazi’s.

Er wordt vaak meewarig, lacherig of zelfs bagatalliserend gedaan over Mussolini en zijn fascistische dictatuur, maar daarmee doen we de honderdduizenden slachtoffers van zijn regime schromelijk tekort.

De Duitse historicus Hans Woller ontleedt in deze kordate biografie de Italiaanse dictator op een heldere en gedetaillerde manier. Woller is hierbij niet allesomvattend, maar slaagt er met vlag en wimpel in om juist de essentie van de dictator te pakken en zijn regime en hemzelf de rechtmatige plaats te geven in de moderne geschiedenis; die plek is vanzelfsprekend niet een hele prominente.

En de treinen? Die reden ook in het tijdperk Mussolini bijna nooit op tijd…