Lente met witte vlaggen. April 1945 – Alexander Kluge

De ondergang van nazi-Duitsland was al maanden onvermijdelijk, maar 30 april 1945 vormde de opmaat naar het definitieve einde van het Derde Rijk. Het is een dag vol tegenstrijdigheden en gebeurtenissen die de wereldgeschiedenis voor altijd zouden bepalen. Het Rode Leger bezet Berlijn, Hitler pleegt zelfmoord in zijn ondergrondse bunker en in San Francisco worden de Verenigde Naties opgericht.

In Lente met witte vlaggen. April 1945 zoomt Alexander Kluge in op deze dag en belicht vele grote- en kleine gebeurtenissen op de verschillende podia van de Tweede Wereldoorlog. Leed, geluk en tragiek wisselen elkaar af in een kaleidoscopische vertelling uit een combinatie van fictie en feiten die de waanzin van oorlog weergeven.

Op 8 april 1945 bombarderen de geallieerden Halberstadt, een kleine stad in Duitsland zonder enig strategisch belang. Er vallen ruim 2500 doden en 25.000 mensen zitten na afloop zonder een dak boven hun hoofd. De 13-jarige Alexander Kluge is getuige van het bombardement. Met betrekking tot deze gebeurtenis draait Kluge het gebruikelijke perspectief om en toont Duitsers als slachtoffers en geallieerden als agressor. Hij schrijft over deze geallieerde oorlogsmachine waarbij mensen werden vermoord op een industriële schaal.

Als een reportage lezen we over grote en kleine gebeurtenissen in Halberstadt, nazi-Duitsland, Europa en de wereld. Kluge speelt niet met retoriek, maar creëert een waanzinnig interessante collage van verslagen, reportages, interviews, foto’s, tekeningen en grafieken als integraal onderdeel van dit boek.

Onafhankelijk van al het krijgsgewoel beweegt de planeet aarde zich conform dit tijdstip in de lente voort in haar elliptische baan om de centrale ster. Het water dat op het zuidelijk halfrond in de afvoer van een fonteintje of put loopt, draait in tegengestelde richting van het water in het noorden. Wat zich in de mensen afspeelt – aanmerkelijk langzamer dan de waterbuffel zich voortbeweegt – stroomt, ook zonder kranten- of radiobericht, naar een horizon van hoop die tot voor kort nog niet in zicht was.

Arbeidersaanvoerders, van organisaties die sinds het falen van de Tweede Internationale in augustus 1914 nooit meer samen zijn gekomen, reizen naar de westkust van de VS voor een mondiale bijeenkomst. Zal er na de verschuivingen van deze oorlog emancipatie volgen (voor wie en waardoor)? In San Francisco, qua tijd op negen uur afstand van het gebeuren in Europa, worden de Verenigde Naties opgericht…